Cấu tạo xoang mũi của chúng ta rất đa dạng. Trên khuôn mặt chúng ta có 4 cặp xoang là xoang hàm, xoang trán, xoang sàng và xoang bướm. Điểm chung của các xoang đó là đều là những khoang xương rỗng, bề mặt của xoang có trải một lớp niêm mạc mỏng liên tiếp với lớp niêm mạc phủ ở khoang mũi, gọi chung là hệ thống niêm mạc đường hô hấp.

1/ Cấu tạo xoang mũi

Như đã giới thiệu từ đầu, tất cả các xoang mũi được bao phủ lớp niêm mạc hô hấp, cấu tạo của chúng không đơn giản chút nào. Đặc điểm nổi bật chính là:

– Tế bào lông chuyển: vô vàn những sợi lông cực nhỏ, xen kẽ nhau mọc trên bề mặt niêm mạc xoang mũi. Chúng luôn luôn chuyển động đồng thời theo cùng một hướng, đều đặn giống như những lớp sóng.

– Hệ thống tuyến tiết: nằm ngay dưới tế bào lông chuyển. Chúng gốm có tuyết tiết nhầy và tuyến tuyến tiết dịch. Lượng dịch, nhầy được tiết ra còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như môi trường (tiết nhiều hơn nếu không khí có nhiều chất bẩn, bị ô nhiễm) hoặc liên quan đến bệnh lý (nhiễm trùng xoang).

 ➡ Chức năng chính:

2 bộ phận trên đều quan trọng và phối hợp nhịp nhàng với nhau. Chúng có vai trò quan trọng trọng hoạt động của hệ thống hô hấp trên. Bất cứ sự ngưng trệ hoặc sự đảo lộn nào ở 1 trong 2 cũng dẫn đến nguy cơ mắc bệnh viêm xoang.

Lớp lông mao sẽ giữ lại các dị nguyên như bụi bẩn, vi khuẩn gây bệnh,… sau đó chất dịch, nhầy được tiết ra để bọc chúng lại hoặc làm loãng dị nguyên. Và “lớp thảm” lông mao sẽ tiếp tục làm nhiệm vụ  chuyển động theo 1 hướng để dẫn chuyển chất thải ra ngoài.

2/ Các loại viêm xoang phổ biến

– Viêm xoang hàm: xoang hàm nằm phía 2 bên má, hướng chếch về trước mũi.

 Triệu chứng của bệnh: bao gổm những biểu hiện của bệnh xoang cấp tính như sốt nhẹ, đau đớn ở mặt, chảy dịch mủ và nhiều dấu hiệu riêng biệt như đau buốt bên hàm, mủ nhầy chảy ra ngoài lỗ mũi, có mủ đọng trong hàm, mùi hôi thối. Bệnh nhân bị thêm các triệu chứng khác như mất ngủ, hôi miệng.

– Viêm xoang sàng: có xoang sàng trước với nhiều hốc xoang nhỏ, nằm trên đường giữa, kích thước của các lỗ xoang này không bằng nhau về  phía 2 mắt, chúng chế về phía trước mũi. Xoang sàng sau cũng có những đặc điểm trên nhưng chếch ra phía sau mũi.

Triệu chứng viêm xoang sàng: ban đầu bệnh có nhiều biểu hiện giống với bệnh viêm mũi dị ứng nhưng về sau sẽ thấy chúng nghiêm trọng hơn hẳn. Thường xuyên bị đau nhức đầu, cơn đau đớn lan tỏa hai bên thái dương, trên đỉnh đầu và cả vùng gáy. Nếu viêm xoang sàng sau dịch mủ sẽ chảy xuống phái dưới họng gây viêm họng, khác nhổ ra chất đườm có mùi hôi. Xoang sàng sau nằm gần hốc mắt nên có thể khiến nạn nhân thấy đau mắt, mờ mắt.

– Viêm xoang bướm: nằm ở vị trí khá hiểm hóc. Chúng có kích thước tương đối nhỏ, nằm ở sâu trong mặt, chiếm đường giữa, chếch ra sau mũi, chúng nằm ngay sau xoang sàng sau.

Triệu chứng viêm xoang bướm: tắc nghẹt mũi, có thể bị cả 2 bên hoặc 1 bên; mũ không cảm nhận được mùi hương, chảy nước mũi (dịch màu xanh vàng, đặc, có mùi hôi tanh); triệu chứng khác người bệnh có thể gặp phải như chóng mặt, lên cơn sốt cao, đau buốt đầu.

– Viêm xoang trán: 2 hốc xoang dính liền với nhau, chúng có thể khác nhau một chút về hình dáng, kích thước, hướng chếch ra phía trước mũi.

Triệu chứng của viêm xoang trán: đau nhức nặng nhất ở ngay giữa trán theo theo cung đường chân mày đến thái dương, chảy dịch ở mũi. Trong trường hợp bị viêm xoang trán nặng thì dịch nhày chảy không đáng kể do chất nhày đặc sệt gây tắc nghẽn ở các rãnh xoang. Có thể bị đau nhức vùng mắt một cách âm ỉ, đau nhiều nhất vào buổi sáng.

Tất cả các dạng viêm xoang trên đều nguy hiểm và có khả năng bị biến chứng cao nên cần phải phát hiện và điều trị bệnh từ sớm. Nếu bệnh mới phát có thể áp dụng những mẹo đơn giản như cách chữa viêm xoang bằng nước muối, thảo dược thiên nhiên, xông hơi,… Nhưng bệnh nặng bắt buộc phải dùng thuốc đặc trị hoặc có khi phải được phẫu thuật thì mới có hiệu quả.

→ Thông tin cần thiết cho người bệnh viêm xoang:

• Bị viêm xoang nên và không nên ăn gì ?
• Xông lá gì trị viêm xoang hiệu quả nhất?
• Danh sách phòng khám tai mũi họng uy tín ở Đà Nẵng